Het verhaal is opgetekend op 12 maart 2005 door Klaas Rigterink jr. (1916-2013). Klaas was het jongste kind uit een gezin van acht kinderen waarvan de ouders Klaas Rigterink en Margje Veldkamp waren.
De Onderdijkse polder behoorde tot de samenvoeging van kernen op 1 januari 1937 tot Groot Ijsselmuiden bij Wilsum.
Een spoorlijn door Wilsum.
Hierbij een verslag over de spoorlijn die over Wilsums grondgebied liep. Deze liep van Kampen tot Hattem.
Gelegen aan de lijn Hattem-Kampen Zuid, 45 km.
Geopend op 1 oktober 1913
Gesloten op 31 december 1933.
Met de trein van het Wilsummerveer naar Oldebroek in plm. 1923.
Tussen mijn 6e en 8e jaar reisde ik twee of drie keer per jaar van Wilsum naar Oldebroek, waar mijn broer Jan enkele jaren heeft gewoond. Zijn vrouw kwam daar vandaan.
We gingen op z´n zondags. Mijn moeder deed dan haar neepjesmuts op, terwijl ze normaal haar zwarte kapje ophad. Mijn zondagse kleren bestonden uit een zwarte lange broek en een overhemd met onderaan een elastiek dat zodoende bloesde. Als het koud was, had ik daaronder een hemd en borstrok. Ik keek er erg naar uit om met “Bello” mee te gaan. Het was voor mij echt een uitje. We moesten minstens een half uur voor het vertrek van de trein van huis. Lopend gingen we naar het veer. We werden door de veerman Asje Kip over de IJssel gezet voor 5 cent per persoon.
Na een minuut of drie lopen over een pad door het weiland kwam je bij het stationnetje Wilsummerveer, gelegen aan de lijn Kampen-Zuid naar Nunspeet. Hij was van de Ooster Spoorweg Maatschappij, onderdeel van de NBM ( Nederlandse Buurtspoorweg Maatschappij). Het was eigenlijk alleen maar een houten wachtlokaal waarin een vertrekstaten en een tarieflijst hingen. Het was aan drie zijden dicht en aan de spoorkant open, zodat je droog kon staan. Het stond op een bestraat perron. Er lag een enkelspoor.
Er stonden vlakbij twee woningen, de zogenaamde spoorhuizen, waar baanwerkers woonden. Zij maakten gebruik van een lorrie die met mankracht werd voortbewogen. De rails liepen vlak langs die huizen. Richting Kampen was een boerderij waar de trein op slechts een meter van de gevel passeerde.
Als de trein eraan kwam, moest je de hand opsteken om hem te laten stoppen. De locomotief was rechthoekig met daarin opgenomen een cabine voor de machinist en stoker. De machinist kon moeilijk vooruit kijken vanuit de loc en stak dan ook zijn hoofd buiten de cabine om te zien of er passagiers waren. Achter de locomotief was een kolentender.
Als de trein stilstond, stapte de conducteur eruit. Oudere mensen werden de trein in geholpen. In de trein kocht je bij hem een kaartje. Er waren meestal twee wagons. Hij was alleen langer als er soldaten vanuit Kampen naar Nunspeet gingen om daar een oefening te houden. Als de conducteur op een fluitje blies, vertrok de trein. Luid bellend reed hij door het landschap, want er waren veel overwegen en daar stopte hij niet.
In de wagons waren houten banken. Er was een middenpad mat aan weerszijden twee plaatsen die allemaal naar één kant gericht stonden. De rails waren kort en niet aan elkaar gelast, dus je hoorde een ritmische cadans.
Bij de Koelucht stak hij de Kamperstraatweg over. Daar was een halte. Daar splitste het spoor zich in de lijn richting Nunspeet en die richting Hattemerbroek. Wij gingen altijd richting Nunspeet. `s Morgens vroeg ging over dat spoor de melktrein. Die pikte onderweg alle melkbussen op om die naar de melkfabriek in Oldebroek te brengen.
Na de Koelucht waren er nog één of twee haltes. Het spoor liep naast de weg. Dat werd bij de Zuiderzeestraatweg anders, daar waren de sporen , net als een tram, gewoon in de weg. In Oldebroek was een wissel met een stukje dubbelspoor. Voor Oldebroek had je een kruising van de trein vanuit Hattemerbroek naar Elburg, meen ik. In Oldebroek stopte onze “Bello” voor een restaurant, waar je meteen kon schuilen als dat nodig was. Met mijn moeder ben ik daar nooit binnen geweest.
De lijn Nunspeet ging via de Zuiderzeestraatweg naar Oosterwolde. Dan ging het richting Elburg, waar hij even de straatweg verliet. Richting Nunspeet werd letterlijk de weg weer vervolgd.
Ik meen me te herinneren dat ze om het anderhalf uur reden. We vertrokken meestal om een uur of negen van Wilsummerveer. Na zo´n twintig minuten waren we dan in Oldebroek. Om zes uur stonden we weer bij het veer. Daar hing een bel om de veerman te waarschuwen. Als we de IJssel over waren en weer in Wilsum kwamen, was het uitstapje weer voorbij en keek ik uit naar de volgende keer.
Meer weten? Zie ook https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuiderzeetramweg
